Jelena Anžujska: Najuticajnija srpska kraljica!
Malo je kraljica u istoriji Srbije koja je imala toliki uticaj na vođenje spoljne i unutrašnje politike u Srbiji od one koju je imala srpska kraljica Jelena Anžujska.
Jelena Anžujska srpska kraljica, žena srpskog kralja Uroša I Nemanjića (1243-1276) i majka srpskih kraljeva Dragutina (1276-1282) i Milutina (1282-1321),baba kralja Stefana Dečankog(1321-1331) i prababa kralja i cara Stefana Dušana (1331-1355).
Poreklo Jelene Anžujske još uvek zbunjuje istoričare koji se bave Nacionalnom istorijom srednjeg veka. Nekada se verovalo da je ona bila rođaka italijanskog kralja - francuskog porekla - Karla I Anžujevskim, koji je bio kralj Napulja i Sicilije. Međutim, danas postoje više pretpostavki o njenom poreklu. Međutim, danas se sasvim pouzdano može utvrditi da je Jelena Anžujska potiče od mađarskog plemića Jovana Anđela, vojvode Srema i Matilde Vjanden, vojvodkinje Požege i Kovina. Dakle, Jelenini roditelji su bili mađarski plemići koje su svoje posede imali u današnjoj Vovodini Slavoniji koje su se u srednjem veku nalazile u sastavu Mađarske. Te sa tim u vezi, najverovatnije je njeno prezime Anđela pogrešno čitano kao Anžu, kada je nazivana Jelenom Anžujskom umesto Anđelslom.
Jelena Anžujska se rodila 1236, a oko 1250. udala za srpskog kralja Uroša I Nemanjića. Ona je sa kraljem Stefanom I Urošem je imala bar četvoro dece: srpskog kralja Stefana Dragutina (1276-1282), kralja Stefana Uroša II Milutina (1282-1321), Brnču (Brnjaču ili Priču), nepoznatu Uroševu i Jeleninu ćerku, koja je bila udata za nekog župana Đorđa, i nepoznatog sina Stefana.
Njen vladarski dvor nalazio se na samom rubu današnjeg Kosova i Metohije u mestu Brnjaci, na severnoj strani planine Mokra Gora, četiri kilometra uz Brnjačku reku (oblast gornji Ibar). Za njeno ime sevezuje osnovanje prve ženske škole u srednjovekovnoj Srbiji. Na svom dvoru nalazila se škola gde su siromašnije devojke učile vez i ostale poslove, učile se pismenosti i muzici. Osim dvorca u Brnjaku, Jelena Anžujska imala je pod svojom neposrednom vlašću i grad Jelač na planini Rogozni.
Na svom dvoru u Brnjacima, ona je organizovala prepisivanje mnogih knjiga i tako proizvedene knjige je kasnije poklanjala. Takođe, u svom dvoru je imala i čuveno “knjigohranilište”, to jest biblioteku. Kao i drugi vladari iz dinastije Nemanjića i ona je zidala svoje zadužbine. Najpoznatija njena zadužbina je manastir Gradac (nastao krajem XIII veka, izgrađen u gotičkom stilu) gde je i sahranjena, kao i crkva svetog Nikole u Skadru na reci Bojani gde se zamonašila.
Jelena Anžujska srpska kraljica, žena srpskog kralja Uroša I Nemanjića (1243-1276) i majka srpskih kraljeva Dragutina (1276-1282) i Milutina (1282-1321),baba kralja Stefana Dečankog(1321-1331) i prababa kralja i cara Stefana Dušana (1331-1355).Poreklo Jelene Anžujske još uvek zbunjuje istoričare koji se bave Nacionalnom istorijom srednjeg veka. Nekada se verovalo da je ona bila rođaka italijanskog kralja - francuskog porekla - Karla I Anžujevskim, koji je bio kralj Napulja i Sicilije. Međutim, danas postoje više pretpostavki o njenom poreklu. Međutim, danas se sasvim pouzdano može utvrditi da je Jelena Anžujska potiče od mađarskog plemića Jovana Anđela, vojvode Srema i Matilde Vjanden, vojvodkinje Požege i Kovina. Dakle, Jelenini roditelji su bili mađarski plemići koje su svoje posede imali u današnjoj Vovodini Slavoniji koje su se u srednjem veku nalazile u sastavu Mađarske. Te sa tim u vezi, najverovatnije je njeno prezime Anđela pogrešno čitano kao Anžu, kada je nazivana Jelenom Anžujskom umesto Anđelslom.
Jelena Anžujska se rodila 1236, a oko 1250. udala za srpskog kralja Uroša I Nemanjića. Ona je sa kraljem Stefanom I Urošem je imala bar četvoro dece: srpskog kralja Stefana Dragutina (1276-1282), kralja Stefana Uroša II Milutina (1282-1321), Brnču (Brnjaču ili Priču), nepoznatu Uroševu i Jeleninu ćerku, koja je bila udata za nekog župana Đorđa, i nepoznatog sina Stefana.
U vreme vladavine svoga muža, Uroša I Nemanjića (1243-1276), ona je imala veliki uticaj na politička zbivanja u tadašnjoj Srbiji. Jelena Anžujska je do svog prelaska su pravoslavnu veru i svog istovremenog zamonašenja, sve vreme je ispovedala rimokatoličku veru svojih mađarskih roditelja. U tom smislu, ona je istrajno štitila katolike u celoj srpskoj državi. U tom cilju, ona je podizala brojne rimokatoličke crkve i samostane u Dalmaciji čiji su se veliki delovi nalazili u okviru srpske države Nemanjića. Uticala je na svoga muža i kasnije svoje sinove, srpskog kralja Dragutina i srpskog kralja Milutina, da obdržavaju dobre odnose sa dalmatinskim primorskim gradom-državom Dubrovnikom. U vreme kada je kralj Stefan Dragutin zbacio svoga oca Stefana Uroša I Nemanjića sa kraljevskog trona 1277, i Srbiju podelio na tri dela, između sebe, svoje majke Jelene Anžujske i svog brata Milutina, Jelena Anžujska je suvereno zavladala velikim delom Srbije kao prava vladarka. Jedno vreme, ona je vladala oblastima: Zete, Trebinja, Plava i gornjeg Ibara (u današnjoj Hercegovini i Crnoj Gori).
Njen vladarski dvor nalazio se na samom rubu današnjeg Kosova i Metohije u mestu Brnjaci, na severnoj strani planine Mokra Gora, četiri kilometra uz Brnjačku reku (oblast gornji Ibar). Za njeno ime sevezuje osnovanje prve ženske škole u srednjovekovnoj Srbiji. Na svom dvoru nalazila se škola gde su siromašnije devojke učile vez i ostale poslove, učile se pismenosti i muzici. Osim dvorca u Brnjaku, Jelena Anžujska imala je pod svojom neposrednom vlašću i grad Jelač na planini Rogozni.Na svom dvoru u Brnjacima, ona je organizovala prepisivanje mnogih knjiga i tako proizvedene knjige je kasnije poklanjala. Takođe, u svom dvoru je imala i čuveno “knjigohranilište”, to jest biblioteku. Kao i drugi vladari iz dinastije Nemanjića i ona je zidala svoje zadužbine. Najpoznatija njena zadužbina je manastir Gradac (nastao krajem XIII veka, izgrađen u gotičkom stilu) gde je i sahranjena, kao i crkva svetog Nikole u Skadru na reci Bojani gde se zamonašila.
Negde, pri kraju svoga života, Jelena se zamonašila prema pravoslavnom obredu u crkvi Svetog Nikole u Skadru. Umrla 8. februara 1314. godine kada je sahranjena u manastiru Gradac u Raškoj, nedaleko od istoimenog garda Raške.
Izvor: Pressonline
Нема коментара